افزایش تولید بنزین و نفت‌گاز در سال 1403 : بررسی دقیق اقدامات و نتایج
صنعت پالایش نفت یکی از مهم‌ترین ارکان اقتصادی هر کشور به شمار می‌رود، زیرا تأمین‌کننده اصلی سوخت‌های مصرفی در حمل‌ونقل، صنایع و بخش‌های مختلف اقتصادی است. در ایران، پالایشگاه‌ها نقش حیاتی در تولید فرآورده‌های نفتی ایفا می‌کنند و افزایش تولید بنزین و نفت‌گاز، یکی از اهداف کلیدی صنعت نفت در سال‌های اخیر بوده است.
در دولت چهاردهم، سیاست‌گذاری‌های جدید و اجرای طرح‌های توسعه‌ای در پالایشگاه‌های کشور موجب افزایش چشمگیر تولید بنزین و نفت‌گاز شده است. این روند افزایشی حاصل بهینه‌سازی فرآیندهای پالایشی، اجرای پروژه‌های ارتقای کیفیت سوخت، به‌کارگیری فناوری‌های نوین و بهره‌وری بهتر از ظرفیت‌های موجود در پالایشگاه‌ها بوده است.
میانگین تولید بنزین و نفت‌گاز در ۵ ماه نخست دولت چهاردهم
در ۵ ماه نخست دولت چهاردهم، میانگین تولید نفت‌گاز در کشور روند افزایشی داشته است:
۱۰۵ میلیون لیتر در روز
۱۱۸ میلیون لیتر در روز
۱۲۴ میلیون لیتر در روز
این آمار بیانگر رشد قابل‌توجهی در تولید فرآورده‌های نفتی حیاتی کشور است که نه‌تنها تأمین نیاز داخلی را تضمین می‌کند، بلکه امکان افزایش صادرات را نیز فراهم می‌سازد.
عوامل مؤثر در افزایش تولید بنزین و نفت‌گاز
۱. اجرای طرح ایزومریزاسیون در پالایشگاه شیراز
یکی از اقدامات کلیدی در افزایش تولید بنزین با کیفیت، اجرای طرح ایزومریزاسیون در پالایشگاه شیراز بوده است. این فرآیند موجب افزایش عدد اکتان بنزین و کاهش آلایندگی آن می‌شود. پالایشگاه شیراز که در استان فارس قرار دارد، یکی از پالایشگاه‌های مهم کشور است که نقش ویژه‌ای در تأمین سوخت جنوب کشور ایفا می‌کند.
۲. راه‌اندازی واحد هیدروکراکر ۲ در پالایشگاه آبادان
پالایشگاه آبادان، یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های ایران، با راه‌اندازی واحد هیدروکراکر ۲ توانسته است ظرفیت تولید نفت‌گاز را افزایش دهد. فرآیند هیدروکراکینگ یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای تولید سوخت با کیفیت بالاست که منجر به کاهش گوگرد و افزایش کارایی سوخت تولیدی می‌شود.
۳. اصلاحات فرآیندی در پالایشگاه‌ها
بهینه‌سازی فرآیندهای پالایشی از طریق ارتقای تجهیزات، بهبود عملکرد واحدهای تقطیر و ارتقای سیستم‌های پالایش موجب افزایش بهره‌وری در تولید بنزین و نفت‌گاز شده است. این اقدامات در پالایشگاه‌های مختلف کشور اجرا شده و نقش بسزایی در رشد تولید سوخت داشته است.
معرفی پالایشگاه‌های کشور و مقدار افزایش تولید آن‌ها
۱. پالایشگاه اصفهان | افزایش تولید: ۱.۸ میلیون لیتر در روز
پالایشگاه اصفهان یکی از مهم‌ترین پالایشگاه‌های کشور است که بخش عمده‌ای از نیاز مناطق مرکزی ایران به سوخت را تأمین می‌کند. این پالایشگاه با ظرفیت پالایش ۳۷۵ هزار بشکه در روز، یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های کشور محسوب می‌شود. با اجرای طرح‌های بهینه‌سازی و ارتقای کیفیت سوخت، تولید بنزین و نفت‌گاز این پالایشگاه ۱.۸ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.
۲. پالایشگاه تهران | افزایش تولید: ۰.۵ میلیون لیتر در روز
پالایشگاه تهران یکی از قدیمی‌ترین پالایشگاه‌های ایران است که در نزدیکی پایتخت واقع شده و تأمین‌کننده اصلی سوخت در مناطق مرکزی کشور است. با انجام اصلاحات فرآیندی و افزایش بهره‌وری، تولید روزانه آن ۰.۵ میلیون لیتر افزایش یافته است.
۳. پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند | افزایش تولید: ۳.۳ میلیون لیتر در روز
پالایشگاه شازند که در استان مرکزی واقع شده، یکی از مدرن‌ترین پالایشگاه‌های ایران است که نقش مهمی در تأمین سوخت کشور دارد. این پالایشگاه با اجرای پروژه‌های توسعه‌ای توانسته است ۳.۳ میلیون لیتر در روز به ظرفیت تولید خود اضافه کند.
۴. پالایشگاه تبریز | افزایش تولید: ۰.۳ میلیون لیتر در روز
این پالایشگاه که در شمال غرب کشور واقع شده، تأمین‌کننده اصلی سوخت مناطق غرب و شمال غرب ایران است. با انجام اصلاحات و بهینه‌سازی، میزان تولید آن ۰.۳ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.
۵. پالایشگاه بندرعباس | افزایش تولید: ۰.۸ میلیون لیتر در روز
پالایشگاه بندرعباس یکی از مهم‌ترین پالایشگاه‌های کشور است که در جنوب ایران واقع شده و تأمین‌کننده اصلی سوخت مناطق جنوبی کشور است. این پالایشگاه با اجرای پروژه‌های جدید، تولید روزانه خود را ۰.۸ میلیون لیتر افزایش داده است.
۶. پالایشگاه ستاره خلیج فارس | افزایش تولید: ۳.۲ میلیون لیتر در روز
پالایشگاه ستاره خلیج فارس یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های تولید بنزین در کشور است که سهم عمده‌ای در تأمین سوخت با کیفیت بالا دارد. این پالایشگاه با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته توانسته است ۳.۲ میلیون لیتر در روز به تولید خود اضافه کند.
۷. پالایشگاه شیراز | افزایش تولید: ۰.۱ میلیون لیتر در روز
این پالایشگاه یکی از تأسیسات پالایشی قدیمی ایران است که با اجرای طرح ایزومریزاسیون توانسته است کیفیت و کمیت تولید بنزین خود را بهبود بخشد. میزان افزایش تولید در این پالایشگاه ۰.۱ میلیون لیتر در روز بوده است.
۸. پالایشگاه نفت لاوان | افزایش تولید: ۰.۱ میلیون لیتر در روز
پالایشگاه لاوان یکی از پالایشگاه‌های مهم ایران در منطقه خلیج فارس است که در جزیره لاوان قرار دارد. این پالایشگاه با اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی موفق شده است ۰.۱ میلیون لیتر در روز به تولید خود اضافه کند.
----------------------------------------------------------------------
چالش‌ها و راهکارهای پیش رو
با وجود این افزایش تولید، همچنان چالش‌هایی در مسیر توسعه صنعت پالایش نفت وجود دارد که شامل موارد زیر است:
تأمین سرمایه برای پروژه‌های توسعه‌ای جدید
افزایش بازدهی واحدهای پالایشگاهی قدیمی
ارتقای کیفیت سوخت به استانداردهای بین‌المللی
کاهش آلایندگی و بهبود فرآیندهای زیست‌محیطی
برای مقابله با این چالش‌ها، دولت باید سیاست‌هایی نظیر سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین پالایشی، توسعه همکاری‌های بین‌المللی و بهینه‌سازی مصرف انرژی را در اولویت قرار دهد.
جمع‌بندی
افزایش تولید بنزین و نفت‌گاز در دولت چهاردهم نتیجه اقدامات اساسی نظیر اجرای پروژه‌های پالایشی، بهینه‌سازی فرآیندها و توسعه فناوری‌های جدید بوده است. این اقدامات منجر به افزایش ظرفیت تولید و ارتقای کیفیت فرآورده‌های نفتی شده است.
افزایش تولید پالایشگاه‌های کشور، علاوه بر تأمین نیاز داخلی، می‌تواند زمینه را برای افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی و کسب درآمد ارزی بیشتر فراهم کند. در آینده، توسعه پالایشگاه‌ها و اجرای پروژه‌های جدید می‌تواند نقش مهمی در تحقق امنیت انرژی، توسعه اقتصادی و افزایش اشتغال در کشور داشته باشد.